Bir ah çekmek geldi içimden… Eskileri yad ettikçe gözlerim doluyor adeta. Ne yazık ki eskiye dair her şey birer birer yok oluveriyor hayatımızdan. Şimdi sizleri yine eskilere götüreceğim. Anlatacaklarıma karşı sizlerin de derin bir iç çekeceğine inanıyorum.
Eskiden kredi kartları, süpermarketler yoktu. Bakkallarımız vardı. Güleç yüzlü esnaf bakkal amcalarımız vardı. Hani o bizim dönemin köy bakkallarını hatırlayanınız var mı? Hani o kendine has kokusunun olduğu... Hani o yağdan tuza, ekmekten peynire, helvadan tüpe ve deterjana kadar her şeyi alabildiğimiz o küçücük bakkalları. Her şeyi onlardan alırdık. Şimdi ise bakkallarımız yavaş yavaş azaldı ya da kapandı.
Bakkallarımızın yerini marketler almaya başladı. Oysa gerek kent kültüründe gerekse kırsal kültürde yavaş yavaş yok olan bu değer bizler için oldukça önemli. Aslında hala mahalle ve sokaklarda bakkallar varsa onlardan almalı bazı şeyleri. Destek olmalı. Bu değerlerimizi korumalı sahip çıkmalıyız. Eskiden cüzdanında hiç parası bulunmayan müşteri bile günlük ihtiyacını bakkaldan karşılardı. Bakkalda veresiye alışkanlığı vardı. Herkes dar gelirli olduğu için bakkaldan aldığını taksit taksit ay sonunda öderdi.
Eskiden Bakkallar mahallemizin faizsiz Bankasıydı. Bakkal’da gecikme zammı olmaz. Ay sonu, ne almışsanız onu ödersiniz. Ödenemeyen bakiye sonraki aya devreder. Çek senet bilinmez, alış-veriş tamamen güvene dayalıdır.
Bakkal Defteri yeterlidir. Geçmişte, ticarette "Söz senettir" çok değerli idi. Bakkallar perakende gıda sektörünün son satış noktalarıydı. Geçmişte sağlıklı yerel gıda maddeleri üretilir ve satılırdı. Sabunumuz keten torbalarda paketliydi. Şekerimiz, pamuktan beyaz şeker çuvallarında satılırdı. Şeker çuvallarından değişik giysiler de üretilir tasarruf edilirdi. Ambalaj olarak kese kâğıdı kullanılırdı. Ayrıca okunmuş gazeteler kese kâğıdı yapılarak değerlendirilirdi. Plastik poşet bilinmezdi. Zembil, küfe, sepet ya da ipten örülmüş file taşımada kullanılırdı. Ambalajlar sağlıklı ve doğa dostuydu.
İşte hayatımızda çok büyük yeri olan o bakklar, hiper marketlerin çoğalmasıyla birlikte kapılarına kara kilidi vurmak zorunda kaldılar. Yani yok oldular birer birer.
KAHVEHANELER CAFE OLDU
Tabii bir de kahvehaneler vardı döneminde… Dostların sohbet ettiği muhteşem yerlerdi. Çayın kokusu metrelerce uzaklıkta vururdu burnunuza. O kahvehaneler de yerlerini cafelere bıraktı. Gençlik buralarda kahveler içerek zaman geçirmeye başladı. Hali hazırdaki bazı kahvehanelerde bu cafelere yenilmemek için resmen can çekişiyor durumda.
Murat AVCI
Yorum Yazın